پیشینه تحقیق ومبانی نظری گردشگری در 60 صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.
فهرست مطالب و بخشی از متن :
گردشگری
2-5-1 گردشگری فرهنگی
2-5-2 گردشگری مذهبی
2-5-3 گردشگری غذایی
2-6 توسعه گردشگری
1. پیشینه تحقیق
3-1 سابقه پژوهش¬ها و مطالعات انجام گرفته داخلی
3-1-1 کتاب
3-1-2 مقاله
3-2 سابقه پژوهش¬ها و مطالعات انجام گرفته خارجی
3-2-1 کتاب
3-2-2 مقاله
منابع داخلی
منابع خارجی
گردشگری
.پدیدة گردشگری ریشه در حرکت و جابه
جایی دارد و تحرک بخش لاینفک زندگی انسانهاست. از این رو می توان گفت که
تاریخ صنعت گردشگری شاید به قدمت فعالیتهای نوع بشر است و فقط اشکال و
اهداف آن متفاوت بوده است. گردشگری پدیده‌ای است کهن که از دیر زمان در
جوامع انسانی وجود داشته است و به تدریج در طی مراحل تاریخی مختلف، به موضع
فنی، اقتصادی و اجتماعی کنونی خود رسیده است ( رضوانی، 1386: 27). از عهد
باستان انسان ها برای یافتن غذا، دوری از خطرهای طبیعی و رسیدن به مناطقی
با آب و هوای مساعد دست به سفر می زدند. در قرن‌های چهارم و پنجم میلادی با
سقوط امپراطوری روم، امنیت سفرهای تفریحی و گردشگری در اروپا دچار بحران
شد و از فروپاشی این امپراطوری (یعنی آغاز قرن وسطی) تا دورۀ رنسانس (تا
قرن 14 م) سفر در اروپا با خطرات بسیار همراه بود. مهم‌ترین حادثه قرون
وسطی در اروپا را می‌توان جنگ‌های صلیبی دانست. در پایان قرون وسطی، بسیاری
از زائران به زیارتگاه‌هایی مانندCanterbury در انگلستان و سنت جیمز در Composteia سفر
می‌کردند. عده‌ای اندک شمار نیز به سفرهای طولانی، پرهزینه و اغلب خطرناکی
چون سرزمین مقدس می‌رفتند (الوانی، 1385: 27). در زمان قرون وسطی مبلغان
مذهبی برای دعوت مردم به مسیحیت به مکان های مختلف مسافرت می کردند. دوره ی
رنسانس بیشتر سفرها با هدف کسب دانش و تجربه آموزی انجام می شد. با بوجود
آمدن انقلاب صنعتی و بوجود آمدن زمان هایی برای اوقات فراغت، سفرهای دسته
جمعی که با هدف تفریح بود، صورت گرفت. اکنون جهانگردی به شیوه ی نوین خود
شکل گرفته است و این موضوع به شکل علمی مورد بررسی قرار می گیرد. پیشرفت
های سریع چند دهه ی اخیر، گردشگری را نیز تحت تاثیر قرار داده است و برنامه
های سفر با شیوه ی علمی انجام می شود. مطالعات در حوزه ی گردشگری تعاریف
مفاهیم را نیز دربرداشته است.
گردشگری یک صنعت میان رشته ای است و
دارای خصوصیاتی خاص می باشد. این میان رشته ای بودن سبب تعاریف مختلفی از
گردشگری می شود که هر یک از اندیشمندان در حوزه ی تخصصی خود، گردشگری را
تعریف می نمایند. لذا با توجه به هدف این پژوهش مسافرت بدین گونه تعریف می
شود: " عمل جابه جایی به خارج از جامعه ببرای تجارت یا تفریح و نه برای
انجام کار روزمره یا تحصیل" ( گی، ماکنز و چوی، 1989: 12). در مارس 1993،
کمیسیون آمار ملل متحد، تعریف ارائه شده از جهانگردی توسط سازمان جهانی
جهانگردی را پذیرفت. بر اساس این تعریف گردشگری عبارت است از
" مجموعه ی فعالیت های افرادی که به مکان هایی خارج از محل زندگی و کار
خود به قصد تفریح و استراحت و انجام امور دیگر مسافرت می کنند و بیش از یک
سال متوالی در آن مکان ها نمی مانند" (داس ویل، 1387: 19). البته این
تعاریف هر یک به جند نکته ی اساسی توجه می کنند که عبارتند از: عمل جابه
جایی به دور از محل زندگی، قصد از مسافرت که به دلیلی غیر از به دست آوردن
پول بایستی صورت بگیرد و مدت زمان سفر که بایستی کمتر از یکسال باشد. از
بعد اجتماعی نیز تعریف گردشگری فصل بین زندگی عادی ساکنان بومی و زندگی
غیرعادی گردشگران را در برمیگیرد ( بارنارد، 1996: 556). این دو تعریف خود
نشان تمایز مابین تعاریف مختلف از گردشگری است که هر یک برگرفته از آیتم
های مورد نظر در مطالعات گردشگری می باشند.
با در نظر گرفتن اهداف و مقاصد گردشگری،
طبقه بندی انواع گردشگری شکل گرفته است و هر یک دارای تعاریف مختص خود
هستند. این تعاریف نشان دهنده ی انگیزه های سفر، خواسته های مسافرت،
تسهیلات و خدمات مورد نیاز، تسهیلات زیربنایی و هر آنچه که نیاز آن نوع
گردشگری است را مشخص می نماید. همانگونه که در فصل قبل در بخش ضرورت پژوهش
بیان شد غریب به اتفاق گردشگری امروز به موضوع فرهنگ و البته تنوع فرهنگی
باز می گردد. درست است که گردشگری فرهنگی خود شاخه ای جدا از سایر مسافرت
ها است، ولی شایان ذکر است که به دلیل پیچیدگی ها، به خصوص میان رشته ای
بودن این صنعت و ویژگی های آن مانند ناملموس بودن، چتری بودن، غیر تملک
بودن و ناهمگن بودن، نمی توان به صورت صد در صد شاخه های
گردشگری را از هم متمایز نمود. این امر چون تیری دو لبه است که هم توان
نابودی این صنعت را دارد و هم برتری. لذا مطالعات در زمینه ی ادبیات
گردشگری به همین منظور صورت می گیرد. در این بخش با معرفی شاخه های گردشگری
که بدنه ی اصلی شان با تنوع فرهنگی شکل گرفته است، سعی داریم تا این پژوهش
در راستای دقیق تری قرار بگیرد.
2-5-1 گردشگری فرهنگی
امروزه، جاذبه های فرهنگی از عوامل مهم
در جذب گردشگر فرهنگی است.گردشگری فرهنگی، مجموعه ای از مکان ها، سنت ها،
هنرها، جشن ها و تجاربی است که یک کشور و مردم آن را به تصویر می کشد و
تنوع و شخصیت آن کشور را منعکس می کند و هدف اصلی گردشگران دیدن جلوه های
فرهنگی یک مقصد از قبیل مراسم، رفتارها، هنر و موسیقی آن است، در مناطق در
حال توسعه، اماکن مذهبی یا کارگاه های صنایع دستی از جمله جاذبه های فرهنگی
برای گردشگران است (عمران پور، 1388: 4). به عبارتی
دیگر گردشگری فرهنگی هم نوعی از گردشگری است که برای شناخت تمدن ، فرهنگ،
آداب و رسوم و سنت های یک گروه، جامعه ، منطقه یا یک کشور از طریق بازدید
بناهای باستانی و معماری دوره های مختلف تاریخی ، موزه ها و شرکت در
جشنواره های هنری انجام می شود. گردشگری فرهنگی خواهان آشنایی با فرهنگ
مناطق مختلف و کاوش در چشم اندازهای فرهنگی جوامع انسانی و درک آن هاست
(ساعی و همکاران، 1389: 77).
طبق تقسیم بندی که از لحاظ موضوعی انجام گرفته گردشگری فرهنگی به انواع زیر تقسیم می شود:
انواع گردشگری فرهنگی و هنری ( گردشگری میراث):
- آثار باستانی
- آثار تاریخی
- آثار فرهنگی ( موزه ها، گالری ها، کنسرت ها، جشنواره های فیلم سینمایی، فستیوال ها، سالن های مد و ...)
- آثار سنتی ( مردم شناسی، لباس شناسی، غذای محلی، پایکوبی، مراسم ملی و محلی)
- گردشگری غذایی
- گردشگری دینی ( زیارت، عبادت، انجام وظایف شرعی، هیات های مذهبی و ...) ( پاپلی یزدی و سقایی، 1386: 5).
ریچاردز و ویلسون[1] (2006)، به فرهنگ به عنوان
یک عنصر مهم سیستم گردشگری اشاره می کنند. تعاریف مختلفی برای گردشگری
فرهنگی وجود دارد. به عنوان مثال ریچاردز گردشگری فرهنگی را همه ی حرکات
افراد به سمت جاذبه های فرهنگی خاص، مانند سایت های میراث فرهنگی، تجمعات
هنری و فرهنگی، هنر و تئاتر در خارج از محل طبیعی اقامت خود، تعریف کرده
است. در واقع این به عنوان یک شکل از گردشگری تجربی بر اساس جستجو و شرکت
در تجربه های جدید و عمیق فرهنگی، ماهیت زیبایی شناختی، فکری، عاطفی و یا
روانی است (Richardes, 1997: 24 ). هیوز[2] (2002)،
گردشگری فرهنگی را از لحاظ دامنه، طیف گسترده ای از فعالیت ها و اشیاء از
جمله عتاصر اصلی زندگی روزمره، شیوه های ار، لباس های محلی، معماری، صنایع
دستی، اماکن تاریخی، زبان، مذهب، سایت های مذهبی، سنت ها، فعالیت های اوقات
فراغت، گالری های هنری، موسیقی، غذاهای محلی، تئاترها، موزه ها، رویدادهای
خاص، جشنواره ها، نمایشگاه ها و جوامع محلی را دربر می گیرد (Okumus &
et, 2013, 640). ایران نیز با توجه به تمدن کهن خود، از کشورهای صاحب
تجربه و سابقه در گردشگری است ( شالچیان، 1372: 12). ایران به ویژه از قرن
هفدهم میلادی، اوج دوران حکومت صفویان، به عنوان یک کشور جذاب، نظر بسیاری
از گردشگران را به خود جلب کرد و در عصر مشروطیت رو به فزونی نهاد و در
دوران رضا پهلوی در آستانه تبدیل شدن به یکی از نقاط جذب گردشگر قرار گرفت (
سازمان ایرانگردی و گردشگری، 1376: 12).
[1] Wilson & Richrds
[2] Hughes
